Informatie VOOR OUDERS

De campagne ‘Zien drinken, doet drinken’ is bedoeld voor opvoeders. Met deze week wil de Alliantie Alcoholbeleid Nederland (AAN) ouders bewust maken van het feit dat hun drinkgedrag medebepalend is voor het toekomstig drinkgedrag van hun kinderen.

Het doel is tweeledig:

☑️ voorkomen dat kinderen voor hun 18e alcohol gaan drinken.

☑️ als ze na hun 18e gaan drinken, niet te veel gaan drinken en problemen krijgen waar nare gevolgen aan zitten.

Het is belangrijk dat opvoeders zich bewust zijn van hun voorbeeldfunctie wanneer ze alcohol drinken in het bijzijn van kinderen. Dat kinderen van alles kopiëren is vanzelfsprekend. Het is goed om hierbij stil te blijven staan. Uit onderzoek blijkt dat kinderen al vanaf twee jaar een beeld vormen van hoe ouders met alcohol omgaan. Dus: het voorbeeldgedrag van ouders, maar ook van andere familieleden (ook oudere kinderen), doet ertoe!

Goed nieuws, want opvoeders hebben meer invloed dan ze denken. Door geen alcohol te drinken in het bijzijn van kinderen en jongeren verklein je de kans dat ze (al jong) gaan drinken. Hoe later jongeren gaan drinken, des te beter.

Het advies van deskundigen is om rekening te houden met de alcoholrichtlijn van de Gezondheidsraad: Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.

Bekijk de veel gestelde vragen over dit thema

Nieuws over deze campagne

Start campagne ‘Zien Drinken, Doet Drinken’ op 6 november

19 okt, 2023

Op 6 november is het weer zover. Dan start de campagne ‘Zien drinken, doet drinken’. Deze campagne is dan 3 weken lang landelijk te zien. Tijdens deze week willen we ouders bewust maken van hun alcoholgebruik rondom hun kinderen. Geven wij wel het goede voorbeeld? Als...

Next Entries »

Wat weten we uit de wetenschappelijk onderzoek

Het kunnen onthouden van alcoholmerken en het herkennen van de glazen waaruit gedronken wordt, ontwikkelt zich al vanaf het 2e jaar.
Vanaf het 4e jaar beginnen kinderen te onthouden wanneer hun ouders drinken. Ze merken ze dat het gedrag van hun ouders verandert, nadat ze gedronken hebben.

In het algemeen geldt dat kinderen die hun ouders zien drinken, positiever gaan denken over alcohol dan kinderen die hun ouders niet zien drinken (ongeacht de hoeveelheid). Als gevolg daarvan beginnen deze kinderen op jongere leeftijd met drinken en gaan later meer drinken.

Uit onderzoek blijkt ook dat opmerkelijk veel ouders wel eens aangeschoten (51%) zijn of dronken worden in het bijzijn van kinderen tussen 10 en 17 jaar. Als kinderen dat zien, maken ze zich vaak zorgen of ze schamen zich voor hun ouders.

Meer uitgebreide informatie hierover is het factsheet ‘Zien Drinken Doet Drinken’ van het Trimbos-Instituut.

Bron: Online library

Wat is alcohol eigenlijk voor stof?

Alcohol is een stof die, net als medicijnen en drugs, de werking van de hersenen beïnvloedt. Het heeft invloed op hoe je je voelt en wat je waarneemt. Ook neemt na alcoholgebruik het reactievermogen af en dat is vooral gevaarlijk bij verkeersdeelname.

Na een enkel glas voelt het drinken van alcohol als positief, zelfs als een soort beloning! Daarom is het voor veel mensen lastig om na één of twee glazen te stoppen.

Drink je meer dan 3 of 4 glazen in korte tijd dan kan er van alles fout gaan. Je remmen gaan dan los: je zegt of doet dingen waar je later soms spijt van krijgt. Sommige mensen worden boos of agressief.

Drink je nog meer, dan kan alcohol zelfs levensgevaarlijk zijn. Dan worden je vitale functies bedreigd omdat alcohol een verdovend middel is: je raakt bewusteloos (in coma) en je hart en je ademhaling kunnen zelfs helemaal stilvallen. Dan heb je een ernstige alcoholvergiftiging wat zelfs dodelijk kan zijn. Jongeren krijgen veel sneller en onverwachter een alcoholvergiftiging dan ouderen. Dit komt omdat jongeren minder wegen dan volwassenen en dus ook minder vocht hebben waardoor de alcoholconcentratie in het bloed sneller oploopt.

Waarom drinken we alcohol?

In Europa wordt, vergeleken met andere werelddelen, het meeste alcohol gedronken. Dat komt vooral omdat alcohol op heel veel plaatsen verkrijgbaar is, vaak goedkoop is en omdat er veel reclame wordt gemaakt.

In diverse Europese landen wordt meer alcohol gedronken dan in Nederland. Dat geldt bijvoorbeeld voor België, Duitsland en Frankrijk. In landen zoals Noorwegen, Zweden, maar ook Griekenland en Italië wordt opvallend minder gedronken dan in Nederland.

De meeste mensen zeggen dat ze alcohol drinken om positieve redenen zoals gezelligheid en smaak. Negatieve redenen om te drinken zijn het verminderen van zorgen en stress.

Jongeren drinken alcohol omdat ze hun ouders zien drinken, omdat ze mee willen drinken met andere jongeren (groepsdruk), uit nieuwsgierigheid en omdat ze zich wat losser willen voelen. Wat helpt is dat alcohol voor hen gemakkelijk verkrijgbaar is en bovendien betaalbaar. Ook zijn jongeren gevoelig voor alcoholreclame, zoals op sociale media, bij sportwedstrijden op tv en gewoon in de supermarkt. Alcoholreclame is overal.

Richtlijn van de Gezondheidsraad

De Gezondheidsraad heeft een alcoholrichtlijn opgesteld. Deze richtlijn zegt: “Drink geen alcohol of in ieder geval niet meer dan één glas per dag.”

Toelichting: Alcohol is niet gezond. Wil je helemaal geen last hebben van alcohol dan kun je het beste gewoon niet drinken. Maar als je toch graag af en toe wilt drinken, drink dan niet meer dan één glas per dag. Dat advies geldt voor mannen en vrouwen van boven de 18. Het maakt daarbij niet uit of je een glas bier, wijn of gedistilleerde drank drinkt.
Lees hier het hele rapport ‘Advies Richtlijnen goede voeding 2015’

Alcohol en gezondheid

Drink je regelmatig te veel dan gaat dat op den duur ten koste van je gezondheid. Je kunt allerlei problemen krijgen zoals hoge bloeddruk, hartkloppingen, maagklachten en problemen met de alvleesklier. Ook je lever loopt schade op. Overmatig alcoholgebruik is bovendien slecht voor het functioneren van je hersenen.
Het klinkt eng maar elk alcoholgebruik verhoogt het risico op mond-, keel-, strottenhoofd- en slokdarmkanker op langere termijn. Vrouwen die alcohol gebruiken lopen een hoger risico borstkanker te krijgen als gevolg van alcohol. Ook gebeuren er allerlei ongevallen door alcohol. En we weten ook allemaal dat je er verslaafd aan kunt raken. De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) heeft berekend dat er elk jaar in Europa 1 miljoen mensen doodgaan door alcohol*. Alcohol is dus absoluut geen onschuldig goedje!

*https://www.euro.who.int/en/health-topics/disease-prevention/alcohol-use/news/news/2019/01/new-who-factsheets-reveal-europe-struggles-to-implement-policies-to-reduce-alcohol-consumption

Hoeveel alcohol drinken we in Nederland en Europa?

Ongeveer 80% van de Nederlandse mannen en vrouwen boven de 18 jaar drinkt alcohol. Gemiddeld drinken ze bijna 75 glazen alcohol per maand. Ruim 40% van de volwassenen houdt zich aan de richtlijn van de Gezondheidsraad (maximaal 1 glas per dag), de meerderheid (bijna 60%) houdt zich dus niet aan deze belangrijke richtlijn*. In Nederland geldt: hoe hoger mensen zijn opgeleid, hoe meer alcohol ze drinken.

*https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/83021NED/table?ts=1603120094650

Hoeveel jongeren drinken alcohol?

Uit recent landelijk onderzoek (Peilstationsonderzoek, Trimbos-instituut 2019) blijkt dat ruim 1 op de 4 middelbare scholieren (26%) van 12 t/m 16 jaar de afgelopen maand alcohol heeft gedronken. Er is geen groot verschil tussen meisjes en jongens. Zorgelijk is dat van deze jonge drinkers ruim 70% zegt de afgelopen maand 5 of meer glazen per keer te hebben gedronken. Dat noemen we binge drinken en dat is extra schadelijk voor de gezondheid, vooral voor jonge hersenen.

De Nederlandse overheid wil dat jongeren onder de 18 jaar in de toekomst geen alcohol meer drinken. Gelukkig drinken ze al minder dan enkele decennia terug. Maar er is helaas nog een hele weg te gaan voor de jeugd onder de 18 helemaal niet meer drinkt. Nog steeds drinken te veel minderjarigen alcohol ondanks het feit dat aan jongeren onder de 18 jaar geen alcohol mag worden verkocht. Nogal wat verstrekkers leven de regels slecht na. Ook te veel ouders zijn zich nog niet bewust van de risico’s van alcohol voor jongeren.

Lees hier meer over alcohol en jongeren

Alcohol en het jonge brein

Tot ongeveer het 25e jaar zijn de hersenen in ontwikkeling. Niet volgroeide hersenen zijn extra gevoelig voor alcohol en dat is één van de belangrijkste redenen dat alcoholgebruik door jongeren sterk wordt afgeraden. Het is dus heel verstandig als jonge mensen tot hun 25e niet of zeer beperkt alcohol gebruiken. Artsen signaleren bij jongeren die te veel hebben gedronken: concentratieproblemen, slaapstoornissen en een slechter geheugen. Uit sommige onderzoeken blijkt dat jongeren die alcohol drinken het minder goed op school doen dan jongeren die niet drinken.
Zeker is dat jongeren die te vroeg beginnen op latere leeftijd een grotere kans hebben op het ontstaan van alcoholverslaving. Zo is gebleken dat jongeren die voor hun 15e al drinken vier keer zoveel kans hebben op verslaving in vergelijking met jongeren die beginnen op hun 19e jaar (bron: Grant*). Jongeren die vroeg beginnen met alcoholgebruik hebben ook een grotere kans om te gaan roken of om drugs te gaan gebruiken.
Daarom zijn een verbod op alcoholreclame, een hogere prijs voor alcohol en ook de campagne NIX18 super belangrijk!
NIX 18 campagne

*Grant, B.F. et al (1997). Age at Onset of Alcohol Use and its Association with DSM-IV Alcohol Abuse and Dependence: Results from the National Longitudinal Alcohol Epidemiologic Survey. Journal of Substance Abuse, 9, pp. 103-110.

NIX 18 campagne

Wat zegt de Nederlandse wet over alcohol en jongeren?

De belangrijkste regel uit de Nederlandse Drank- en Horecawet (die gaat overigens wellicht binnenkort Alcoholwet heten) voor jongeren is dat aan jongeren alleen alcohol verkocht mag worden als de verstrekker heeft geconstateerd dat de jonge koper 18 jaar of ouder is. Ze hebben dus de plicht het ID van alle jonge kopers te vragen. Winkeliers en barkeepers die dat niet doen kunnen een boete van minimaal €1360,- euro krijgen. Jongeren die alcohol bij zich hebben op voor publiek toegankelijke plekken (zoals in de horeca, in de sportkantine en op straat) kunnen zelf ook een boete (van € 95,-) krijgen. Thuis drinken onder de 18 jaar is niet strafbaar. Dat vindt de overheid de verantwoordelijkheid van de ouders.
Als de nieuwe Alcoholwet wordt ingevoerd wordt het strafbaar als 18-plussers (en dus ook ouders) alcohol kopen en het in de horeca en in de sportkantine doorgeven aan jongeren onder de 18 jaar. De wet wordt dus strenger wat alcohol en jongeren betreft.
Gemeentelijke ambtenaren (ook wel alcoholboa’s genoemd) moeten er op toezien dat in supermarkten, bij de slijter, in de horeca, in snackbars, in sportkantines geen alcohol aan jongeren wordt verstrekt zonder dat is gecontroleerd dat de jongere oud genoeg is. Als de Alcoholwet een feit wordt, gaan op landelijk niveau ambtenaren van de NVWA (Nederlandse Voedsel en Warenautoriteit) handhaven dat bierkoeriers en online-leveranciers de regels met betrekking tot verstrekken aan jongeren naleven.
Op papier is de wet duidelijk, maar in de praktijk zijn er helaas nog veel verstrekkers die aan jongeren onder de 18 jaar alcohol verstrekken. Dat geldt vooral voor de horeca, sportkantines en online.